Beceri ve Yetkinlikler Özel Eğitim Bölümü Beceri ve Yetkinlikler Bu sayfa, bölüm mezunlarının sahip olması beklenen Genel Yetkinlikler ile Alana Özgü Yetkinlikleri ayrı ayrı sunar. Genel Yetkinlikler Etik, iletişim, kanıta dayalı uygulama, ölçme‑değerlendirme, teknoloji ve kapsayıcılık. Alana Özgü Zihin, İşitme, Görme ve Özel Yetenekliler eğitimine özgü öğretim ve değerlendirme. BEP & Veri Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP), veri temelli karar verme ve dokümantasyon. İş Birliği Aile, okul, klinik ve toplum paydaşlarıyla etkili ve etik iş birlikleri. Genel Yetkinlikler # Yetkinlik Açıklama Kazanım/Kanıt Örnekleri 1 Etik ve Mevzuat Özel eğitimle ilgili etik ilkeleri ve ulusal mevzuatı bilir, hak temelli yaklaşım benimser. Etik durum analizi; gizlilik/aydınlatılmış onam belgeleri. 2 İletişim ve İş Birliği Aileler, öğretmenler ve uzmanlarla etkili, saygılı ve çözüm odaklı iletişim kurar. Aile görüşmesi tutanakları; paydaş toplantı notları. 3 BEP Hazırlama ve Uygulama Bireysel değerlendirme verilerine dayalı ölçülebilir hedefler belirler ve BEP uygular. BEP dosyaları; hedef‑öğretim‑izleme çizelgeleri. 4 Ölçme‑Değerlendirme Formal/informal araçlar kullanır; veri toplar, yorumlar ve karar verir. Rubrik/portfolyo; grafikle ilerleme izleme. 5 Öğretim Tasarımı Evrensel Tasarım (ETÖ), farklılaştırma ve kanıta dayalı yöntemleri uygular. Ders planları; uyarlama örnekleri; materyal setleri. 6 Davranış Desteği UDA ilkeleriyle uygun davranışı öğretir; önleyici‑öğretici ve pekiştirici stratejiler. Davranış destek planı; ABC kayıtları. 7 Teknoloji ve Erişilebilirlik Destekleyici teknolojileri ve erişilebilir içerik ilkelerini derslere entegre eder. Altyazılı sunum; ekran okuyucu uyumlu materyal. 8 Kapsayıcı Eğitim Kaynaştırma ortamlarında ortak öğretim ve akran destekli uygulamalar planlar. Ortak ders planı; akran mentör raporları. 9 Kültürel Duyarlılık Çeşitliliğe saygı gösterir; önyargısız, adil ve kapsayıcı pratikler geliştirir. Dil/kültüre duyarlı materyal; farklılaştırılmış değerlendirme. 10 Yansıtıcı Uygulama ve Araştırma Okuryazarlığı Uygulamalarını değerlendirir, literatür izler; kanıtı sınıfa taşır. Yansıtıcı günlük; mini eylem araştırması. Alana Özgü Yetkinlikler Zihin Engelliler Eğitimi # Yetkinlik Açıklama Kazanım/Kanıt Örnekleri 1 İşlevsel Akademik Beceriler Okuma‑yazma ve matematikte işlevsel hedefler belirler; genelleme ve sürdürmeyi planlar. Görev analizi; zincirleme öğretim planları; veri çizelgeleri. 2 Günlük Yaşam ve Sosyal Beceriler Öz bakım, iletişim ve sosyal katılım için sistematik öğretim uygular. Görsel ipuçları; sosyal öyküler; rol oynama kayıtları. 3 UDA Temelli Öğretim Pekiştirme, biçimlendirme, ayrımlı pekiştirme ve ipucu silikleştirme stratejileri kullanır. Davranış destek planı; ipucu hiyerarşisi belgeleri. İşitme Engelliler Eğitimi # Yetkinlik Açıklama Kazanım/Kanıt Örnekleri 1 İşitsel Eğitim ve Dil Gelişimi Dinleme eğitimi, konuşma okuma ve dil öğretimini planlar/uygular. Dinleme günlüğü; hedef ve etkinlik planları. 2 İşaret Dili / İki Dilli Yaklaşım Eğitime uygun dil modalitesini (işitsel‑sözel/işaret dili) seçer ve uygular. Dil hedef çizelgesi; aile eğitim notları. 3 Teknoloji Entegrasyonu FM/uzak mikrofon, altyazı ve görsel destekleri derslere entegre eder. Teknoloji kontrol listeleri; erişilebilir materyal örnekleri. Görme Engelliler Eğitimi # Yetkinlik Açıklama Kazanım/Kanıt Örnekleri 1 Braille ve Kabartma Materyaller Braille okuryazarlığı ve kabartma grafik/şema üretimi sağlar. Braille metin örnekleri; kabartma materyal portfolyosu. 2 Yönelim ve Bağımsız Hareket (O&M) Güvenli yönelim, baston kullanımı ve mekân/yol planlama süreçlerini yürütür. O&M değerlendirme formu; rota planları. 3 Düşük Görme ve Yardımcı Teknolojiler Optik/non‑optik yardımcılar ve ekran okuyucu/büyütme yazılımlarını uygular. Az gören değerlendirme raporu; erişilebilir doküman örnekleri. Özel Yetenekliler Eğitimi # Yetkinlik Açıklama Kazanım/Kanıt Örnekleri 1 Tanılama ve Yönlendirme Çoklu ölçüte dayalı değerlendirme yapar; uygun eğitim ortamına yönlendirir. Portfolyo; performans görevleri; rubrikler. 2 Farklılaştırma ve Zenginleştirme İçerik‑süreç‑ürün farklılaştırması; hızlandırma ve mentorluk modelleri uygular. Farklılaştırılmış ders planları; proje ürünleri. 3 Sosyal‑Duygusal Destek Liderlik, yaratıcılık ve akademik üstünlük kadar psikososyal gereksinimleri de destekler. Danışmanlık kayıtları; hedef izleme formları. Not: Bu yetkinlikler, bölüm dersleri, uygulamalar ve saha deneyimleriyle yapılandırılır; kanıtlayıcı belgeler öğrenci portfolyosunda toplanır. İletişim Detaylı ders‑yetkinlik eşleştirmeleri ve rubrikler için bölüm ana sayfası ve program yönergelerine bakınız.